ಪುರುಷ ಸೂಕ್ತಮ್
ಓಂ ತಚ್ಛಂ॒-ಯೋಁರಾವೃ॑ಣೀಮಹೇ ।
ಗಾ॒ತುಂ-ಯಁ॒ಜ್ಞಾಯ॑ । ಗಾ॒ತುಂ-ಯಁ॒ಜ್ಞಪ॑ತಯೇ ।
ದೈವೀ᳚ ಸ್ವ॒ಸ್ತಿರ॑ಸ್ತು ನಃ । ಸ್ವ॒ಸ್ತಿರ್ಮಾನು॑ಷೇಭ್ಯಃ ।
ಊ॒ರ್ಧ್ವಂ ಜಿ॑ಗಾತು ಭೇಷ॒ಜಮ್ ।
ಶಂ ನೋ॑ ಅಸ್ತು ದ್ವಿ॒ಪದೇ᳚ । ಶಂ ಚತು॑ಷ್ಪದೇ ।
ಓಂ ಶಾಂತಿಃ॒ ಶಾಂತಿಃ॒ ಶಾಂತಿಃ॑ ॥
ಸ॒ಹಸ್ರ॑ಶೀರ್ಷಾ ಪುರು॑ಷಃ । ಸ॒ಹ॒ಸ್ರಾ॒ಕ್ಷಃ ಸ॒ಹಸ್ರ॑ಪಾತ್ ।
ಸ ಭೂಮಿಂ॑-ವಿಁ॒ಶ್ವತೋ॑ ವೃ॒ತ್ವಾ । ಅತ್ಯ॑ತಿಷ್ಠದ್ದಶಾಂಗು॒ಲಮ್ ॥ ೧ ॥
ಪುರು॑ಷ ಏ॒ವೇದಗ್ಂ ಸರ್ವಂ᳚ । ಯದ್ಭೂ॒ತಂ-ಯಁಚ್ಚ॒ ಭವ್ಯಂ᳚ ।
ಉ॒ತಾಮೃ॑ತ॒ತ್ವ ಸ್ಯೇಶಾ॑ನಃ । ಯ॒ದನ್ನೇ॑ನಾತಿ॒ರೋಹ॑ತಿ ॥ ೨ ॥
ಏ॒ತಾವಾ॑ನಸ್ಯ ಮಹಿ॒ಮಾ । ಅತೋ॒ ಜ್ಯಾಯಾಗ್॑ಶ್ಚ॒ ಪೂರು॑ಷಃ ।
ಪಾದೋ᳚ಽಸ್ಯ॒ ವಿಶ್ವಾ॑ ಭೂ॒ತಾನಿ॑ । ತ್ರಿ॒ಪಾದ॑ಸ್ಯಾ॒ಮೃತಂ॑ ದಿ॒ವಿ ॥ ೩ ॥
ತ್ರಿ॒ಪಾದೂ॒ರ್ಧ್ವ ಉದೈ॒ತ್ಪುರು॑ಷಃ । ಪಾದೋ᳚ಽಸ್ಯೇ॒ಹಾಽಽಭ॑ವಾ॒ತ್ಪುನಃ॑ ।
ತತೋ॒ ವಿಷ್ವ॒ಙ್ವ್ಯ॑ಕ್ರಾಮತ್ । ಸಾ॒ಶ॒ನಾ॒ನ॒ಶ॒ನೇ ಅ॒ಭಿ ॥ ೪ ॥
ತಸ್ಮಾ᳚ದ್ವಿ॒ರಾಡ॑ಜಾಯತ । ವಿ॒ರಾಜೋ॒ ಅಧಿ॒ ಪೂರು॑ಷಃ ।
ಸ ಜಾ॒ತೋ ಅತ್ಯ॑ರಿಚ್ಯತ । ಪ॒ಶ್ಚಾದ್ಭೂಮಿ॒ಮಥೋ॑ ಪು॒ರಃ ॥ ೫ ॥
ಯತ್ಪುರು॑ಷೇಣ ಹ॒ವಿಷಾ᳚ । ದೇ॒ವಾ ಯ॒ಜ್ಞಮತ॑ನ್ವತ ।
ವ॒ಸಂ॒ತೋ ಅ॑ಸ್ಯಾಸೀ॒ದಾಜ್ಯಂ᳚ । ಗ್ರೀ॒ಷ್ಮ ಇ॒ಧ್ಮಶ್ಶ॒ರಧ್ಧ॒ವಿಃ ॥ ೬ ॥
ಸ॒ಪ್ತಾಸ್ಯಾ॑ಸನ್ಪರಿ॒ಧಯಃ॑ । ತ್ರಿಃ ಸ॒ಪ್ತ ಸ॒ಮಿಧಃ॑ ಕೃ॒ತಾಃ ।
ದೇ॒ವಾ ಯದ್ಯ॒ಜ್ಞಂ ತ॑ನ್ವಾ॒ನಾಃ । ಅಬ॑ಧ್ನ॒ನ್-ಪುರು॑ಷಂ ಪ॒ಶುಮ್॥ ೭ ॥
ತಂ-ಯಁ॒ಜ್ಞಂ ಬ॒ರ್॒ಹಿಷಿ॒ ಪ್ರೌಕ್ಷನ್॑ । ಪುರು॑ಷಂ ಜಾ॒ತಮ॑ಗ್ರ॒ತಃ ।
ತೇನ॑ ದೇ॒ವಾ ಅಯ॑ಜಂತ । ಸಾ॒ಧ್ಯಾ ಋಷ॑ಯಶ್ಚ॒ ಯೇ॥ ೮ ॥
ತಸ್ಮಾ᳚ದ್ಯ॒ಜ್ಞಾಥ್ಸ॑ರ್ವ॒ಹುತಃ॑ । ಸಂಭೃ॑ತಂ ಪೃಷದಾ॒ಜ್ಯಮ್ ।
ಪ॒ಶೂಗ್ಗ್-ಸ್ತಾಗ್ಗ್-ಶ್ಚ॑ಕ್ರೇ ವಾಯ॒ವ್ಯಾನ್॑ । ಆ॒ರ॒ಣ್ಯಾನ್-ಗ್ರಾ॒ಮ್ಯಾಶ್ಚ॒ ಯೇ ॥ ೯ ॥
ತಸ್ಮಾ᳚ದ್ಯ॒ಜ್ಞಾಥ್ಸ॑ರ್ವ॒ಹುತಃ॑ । ಋಚಃ॒ ಸಾಮಾ॑ನಿ ಜಜ್ಞಿರೇ ।
ಛಂದಾಗ್ಂ॑ಸಿ ಜಜ್ಞಿರೇ॒ ತಸ್ಮಾ᳚ತ್ । ಯಜು॒ಸ್ತಸ್ಮಾ॑ದಜಾಯತ ॥ ೧೦ ॥
ತಸ್ಮಾ॒ದಶ್ವಾ॑ ಅಜಾಯಂತ । ಯೇ ಕೇ ಚೋ॑ಭ॒ಯಾದ॑ತಃ ।
ಗಾವೋ॑ ಹ ಜಜ್ಞಿರೇ॒ ತಸ್ಮಾ᳚ತ್ । ತಸ್ಮಾ᳚ಜ್ಜಾ॒ತಾ ಅ॑ಜಾ॒ವಯಃ॑ ॥ ೧೧ ॥
ಯತ್ಪುರು॑ಷಂ॒-ವ್ಯಁ॑ದಧುಃ । ಕ॒ತಿ॒ಥಾ ವ್ಯ॑ಕಲ್ಪಯನ್ನ್ ।
ಮುಖಂ॒ ಕಿಮ॑ಸ್ಯ॒ ಕೌ ಬಾ॒ಹೂ । ಕಾವೂ॒ರೂ ಪಾದಾ॑ವುಚ್ಯೇತೇ ॥ ೧೨ ॥
ಬ್ರಾ॒ಹ್ಮ॒ಣೋ᳚ಽಸ್ಯ॒ ಮುಖ॑ಮಾಸೀತ್ । ಬಾ॒ಹೂ ರಾ॑ಜ॒ನ್ಯಃ॑ ಕೃ॒ತಃ ।
ಊ॒ರೂ ತದ॑ಸ್ಯ॒ ಯದ್ವೈಶ್ಯಃ॑ । ಪ॒ದ್ಭ್ಯಾಗ್ಂ ಶೂ॒ದ್ರೋ ಅ॑ಜಾಯತ ॥ ೧೩ ॥
ಚಂ॒ದ್ರಮಾ॒ ಮನ॑ಸೋ ಜಾ॒ತಃ । ಚಕ್ಷೋಃ॒ ಸೂರ್ಯೋ॑ ಅಜಾಯತ ।
ಮುಖಾ॒ದಿಂದ್ರ॑ಶ್ಚಾ॒ಗ್ನಿಶ್ಚ॑ । ಪ್ರಾ॒ಣಾದ್ವಾ॒ಯುರ॑ಜಾಯತ ॥ ೧೪ ॥
ನಾಭ್ಯಾ॑ ಆಸೀದಂ॒ತರಿ॑ಕ್ಷಮ್ । ಶೀ॒ರ್ಷ್ಣೋ ದ್ಯೌಃ ಸಮ॑ವರ್ತತ ।
ಪ॒ದ್ಭ್ಯಾಂ ಭೂಮಿ॒ರ್ದಿಶಃ॒ ಶ್ರೋತ್ರಾ᳚ತ್ । ತಥಾ॑ ಲೋ॒ಕಾಗ್ಂ ಅ॑ಕಲ್ಪಯನ್ನ್ ॥ ೧೫ ॥
ವೇದಾ॒ಹಮೇ॒ತಂ ಪುರು॑ಷಂ ಮ॒ಹಾಂತಂ᳚ । ಆ॒ದಿ॒ತ್ಯವ॑ರ್ಣಂ॒ ತಮ॑ಸ॒ಸ್ತು ಪಾ॒ರೇ ।
ಸರ್ವಾ॑ಣಿ ರೂ॒ಪಾಣಿ॑ ವಿ॒ಚಿತ್ಯ॒ ಧೀರಃ॑ । ನಾಮಾ॑ನಿ ಕೃ॒ತ್ವಾಽಭಿ॒ವದ॒ನ್॒, ಯದಾಽಽಸ್ತೇ᳚ ॥ ೧೬ ॥
ಧಾ॒ತಾ ಪು॒ರಸ್ತಾ॒ದ್ಯಮು॑ದಾಜ॒ಹಾರ॑ । ಶ॒ಕ್ರಃ ಪ್ರವಿ॒ದ್ವಾನ್-ಪ್ರ॒ದಿಶ॒ಶ್ಚತ॑ಸ್ರಃ ।
ತಮೇ॒ವಂ-ವಿಁ॒ದ್ವಾನ॒ಮೃತ॑ ಇ॒ಹ ಭ॑ವತಿ । ನಾನ್ಯಃ ಪಂಥಾ॒ ಅಯ॑ನಾಯ ವಿದ್ಯತೇ ॥ ೧೭ ॥
ಯ॒ಜ್ಞೇನ॑ ಯ॒ಜ್ಞಮ॑ಯಜಂತ ದೇ॒ವಾಃ । ತಾನಿ॒ ಧರ್ಮಾ॑ಣಿ ಪ್ರಥ॒ಮಾನ್ಯಾ॑ಸನ್ನ್ ।
ತೇ ಹ॒ ನಾಕಂ॑ ಮಹಿ॒ಮಾನಃ॑ ಸಚಂತೇ । ಯತ್ರ॒ ಪೂರ್ವೇ॑ ಸಾ॒ಧ್ಯಾಸ್ಸಂತಿ॑ ದೇ॒ವಾಃ ॥ ೧೮ ॥
ಅ॒ದ್ಭ್ಯಃ ಸಂಭೂ॑ತಃ ಪೃಥಿ॒ವ್ಯೈ ರಸಾ᳚ಚ್ಚ । ವಿ॒ಶ್ವಕ॑ರ್ಮಣಃ॒ ಸಮ॑ವರ್ತ॒ತಾಧಿ॑ ।
ತಸ್ಯ॒ ತ್ವಷ್ಟಾ॑ ವಿ॒ದಧ॑ದ್ರೂ॒ಪಮೇ॑ತಿ । ತತ್ಪುರು॑ಷಸ್ಯ॒ ವಿಶ್ವ॒ಮಾಜಾ॑ನ॒ಮಗ್ರೇ᳚ ॥ ೧೯ ॥
ವೇದಾ॒ಹಮೇ॒ತಂ ಪುರು॑ಷಂ ಮ॒ಹಾಂತಂ᳚ । ಆ॒ದಿ॒ತ್ಯವ॑ರ್ಣಂ॒ ತಮ॑ಸಃ॒ ಪರ॑ಸ್ತಾತ್ ।
ತಮೇ॒ವಂ-ವಿಁ॒ದ್ವಾನ॒ಮೃತ॑ ಇ॒ಹ ಭ॑ವತಿ । ನಾನ್ಯಃ ಪಂಥಾ॑ ವಿದ್ಯ॒ತೇಽಯ॑ನಾಯ ॥ ೨೦ ॥
ಪ್ರ॒ಜಾಪ॑ತಿಶ್ಚರತಿ॒ ಗರ್ಭೇ॑ ಅಂ॒ತಃ । ಅ॒ಜಾಯ॑ಮಾನೋ ಬಹು॒ಧಾ ವಿಜಾ॑ಯತೇ ।
ತಸ್ಯ॒ ಧೀರಾಃ॒ ಪರಿ॑ಜಾನಂತಿ॒ ಯೋನಿಂ᳚ । ಮರೀ॑ಚೀನಾಂ ಪ॒ದಮಿ॑ಚ್ಛಂತಿ ವೇ॒ಧಸಃ॑ ॥ ೨೧ ॥
ಯೋ ದೇ॒ವೇಭ್ಯ॒ ಆತ॑ಪತಿ । ಯೋ ದೇ॒ವಾನಾಂ᳚ ಪು॒ರೋಹಿ॑ತಃ ।
ಪೂರ್ವೋ॒ ಯೋ ದೇ॒ವೇಭ್ಯೋ॑ ಜಾ॒ತಃ । ನಮೋ॑ ರು॒ಚಾಯ॒ ಬ್ರಾಹ್ಮ॑ಯೇ ॥ ೨೨ ॥
ರುಚಂ॑ ಬ್ರಾ॒ಹ್ಮಂ ಜ॒ನಯಂ॑ತಃ । ದೇ॒ವಾ ಅಗ್ರೇ॒ ತದ॑ಬ್ರುವನ್ನ್ ।
ಯಸ್ತ್ವೈ॒ವಂ ಬ್ರಾ᳚ಹ್ಮ॒ಣೋ ವಿ॒ದ್ಯಾತ್ । ತಸ್ಯ॑ ದೇ॒ವಾ ಅಸ॒ನ್ ವಶೇ᳚ ॥ ೨೩ ॥
ಹ್ರೀಶ್ಚ॑ ತೇ ಲ॒ಕ್ಷ್ಮೀಶ್ಚ॒ ಪತ್ನ್ಯೌ᳚ । ಅ॒ಹೋ॒ರಾ॒ತ್ರೇ ಪಾ॒ರ್ಶ್ವೇ ।
ನಕ್ಷ॑ತ್ರಾಣಿ ರೂ॒ಪಮ್ । ಅ॒ಶ್ವಿನೌ॒ ವ್ಯಾತ್ತಂ᳚ ।
ಇ॒ಷ್ಟಂ ಮ॑ನಿಷಾಣ । ಅ॒ಮುಂ ಮ॑ನಿಷಾಣ । ಸರ್ವಂ॑ ಮನಿಷಾಣ ॥ ೨೪ ॥
ಓಂ ತಚ್ಛಂ॒-ಯೋಁರಾವೃ॑ಣೀಮಹೇ ।
ಗಾ॒ತುಂ-ಯಁ॒ಜ್ಞಾಯ॑ । ಗಾ॒ತುಂ-ಯಁ॒ಜ್ಞಪ॑ತಯೇ ।
ದೈವೀ᳚ ಸ್ವ॒ಸ್ತಿರ॑ಸ್ತು ನಃ । ಸ್ವ॒ಸ್ತಿರ್ಮಾನು॑ಷೇಭ್ಯಃ ।
ಊ॒ರ್ಧ್ವಂ ಜಿ॑ಗಾತು ಭೇಷ॒ಜಮ್ ।
ಶಂ ನೋ॑ ಅಸ್ತು ದ್ವಿ॒ಪದೇ᳚ । ಶಂ ಚತು॑ಷ್ಪದೇ ।
ಓಂ ಶಾಂತಿಃ॒ ಶಾಂತಿಃ॒ ಶಾಂತಿಃ॑ ॥
